Hatmi Çiçeği, 29 Nisan 2019, Çayıralan Kuş Cenneti, Ayşe Gültekingil

Baharın her gelişi farklı, herkese gelişi de elbet. Erkenden gönül yaylarını gevşeten bahar da var, Mart ayında kartopu oynatan da. Bir de böyle baharlar var, arkamız hüzün, önümüz bilinmezlik. Bir tarafta depremin acıları dururken baharı yaşamayı ‘nasıl hak ederiz’ sorgulaması, bir tarafta on yıllardır süren kışların bahara döneceğine dair kaybetmekten korktuğumuz minicik umudumuz. Çimenlerde yatıp yuvarlanmak yerine sonsuz konuşmalarla, bazen de susmalarla geçen bir garip, bir zor bahar. Tıpkı üç yıl önceki bir garip diğer bahar gibi, hani baharın geldiğini kapalı pencerelerimiz arkasından izlemek zorunda olduğumuz o bahar. Çocuklara yasak parklar ve ellerinde market torbalarıyla parka kaçan firarilerin baharı.

Garip baharların yanında bir de her baharın garipleri, her baharın ayrıkotları var, her baharı gözyaşları ile karşılayanlar… Baharı kovalayan çoğunluğun karşısında bahardan kaçanlar, bir baharı değil her baharı camın arkasından izleyenler. Biziz onlar, biz mevsim mağdurları, biz hapşırmanın ustaları, biz baharın alerjilileri.

Asi Nehri. Yeşilyazı, Samandağ, Antakya, Hatay Deprem Dayanışma, 21 Nisan 2023, Tanju Gündüzalp

İnsan burnundan nefret eder mi? Biz edebiliriz. İnsan kulağını atmak ister mi? Biz isteyebiliriz. Zaten bütün baharı huzursuz atlar gibi geçirdiğimiz yetmezmiş gibi bir de kimse bunları ciddiye almaz, hep bir nazenin hastalığı, hep “bizimki de saman nezlesi”. Hayatta her şey dönüp dolaşıp ananeme bağlanır, yine öyle oldu, onun dediği gibi “çeken bilir”. Burnuna kaçan polen parçasının peşinde koşan bilir. Herkes gönül peşinde koşarken kulağının her bir hücresini kaşıma aşkıyla yanıp tutuşan bilir.

E peki hep mi öteki kalacağız biz? Hep mi çılgın kalabalıktan uzakta, fanusta? Bu ağaçlara, bu parklara olan ümitsiz aşkımız hiç karşılık görmeyecek mi? Açıkçası öteki kalpler için iki yol var ufukta: Ya bu aşkın sonu olmadığını kabulleneceksiniz ve herkes kendi yoluna gidecek. Baharı kendi neşesiyle baş başa bırakacak, o sevgili ve bu üç ay yokmuşçasına unutmaya çalışarak, evde kitap okuyarak, olası park davetlerinin telefonunu bile açmayarak ve kapı pencereyi sıkı sıkı sımsıkı kapatarak kendinizi sağaltacak, bu günlerin geçmesini bekleyeceksiniz. Ya da peşinden koşacaksınız o sevgilinin. Ama yaralı burnunuz bir darbeye daha katlanamaz, bütün önlemlerinizi almalısınız. Asla sabahın ilk ışıklarıyla sevdiceğinizin karşısına dikilmemelisiniz ya da bahar rüzgarlarıyla. Uzun upuzun kollarınız, şapkanız, gözlüğünüzle kişiliğinizi ve gözlerinizi korumalısınız o büyük karşılaşmada. Önceki karşılaşmalar gözlerinizi yaşarttıysa, büyük karşılaşmadan 1 ay önce alerji ilacınıza başlayarak önceden bütün saldırılarını boşa çıkarmalısınız. Büyük karşılaşmadan sonra üstünüze sinen her bir toz zerreciğinden hemen soyunarak ve duş alarak kurtulmalı, kalp kırıklığı ve boğaz tıkanıklığına izin vermemelisiniz. Artık bir sonraki gönül macerasına kadar evinizin suni ama polensiz ortamında bir nefes alarak ve nane çayınızı yudumlayarak dinlenebilirsiniz. Var mısınız bu maceraya? Var mısınız ötekiliğe son vermeye?

Çünkü elbet baharın ötekilerinin de memleketin ötekilerinin de baharı bir gün gelecek. Birlikte değişecek her şey.

Baharın Ötekileri İçin Hayatta Kalma Rehberi:

Polen alerjisi nedir?

Polenler (çiçek tozları) çiçekli bitkilerin çoğalmasına aracılık eden maddelerdir. Ağaçlar (huş, kızılağaç, sedir, fındık, söğüt, gürgen), çimenler ve otlar (yabani otlar, yakup otu, karaçayır, adaçayı, domuz otu, kuzu kulakları, ısırgan, tumbleweed) polen kaynağıdır. Polen taneleri gözle görülemeyecek kadar küçüktür, rüzgar ile çok uzak yerlere kolayca taşınabilirler. Her yıl belirli mevsimlerde farklı tip bitkiler kendileri için uygun sıcaklık ve nem oranına sahip mevsimlerde polenlerini çevreye bırakırlar. Örneğin çoğu ağaç polenleri kış sonu ve ilkbahar başında atmosferde yoğun iken, çayır (çimen) ve tahıl polenleri ilkbaharda ve yaz mevsimi başında, yabani ot polenleri ise yaz mevsimi sonu ve sonbaharda daha yoğun olarak bulunurlar. Kişiler farklı polenlere karşı alerjik olabilecekleri için belirtiler farklı kişilerde farklı zamanlarda ortaya çıkar.

Polen alerjisi genellikle 18-25 yaşları arasında ortaya çıkar, alerjik kişilerde polenle karşılaştıktan sonra histamin isimli bir maddenin salgılanması sonucu salgı bezlerinde salgıların birikmesi, üst solunum yollarında ödem ve kılcal damar genişlemesi olur, bunun sonucunda alerjik kişilerde burunda kaşıntı, akıntı, tıkanıklık, hapşırma, boğazda batma, sinüslerde dolma hissi, boğazda ve kulakta kaşıntı, öksürük, göz altlarında morarma, gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık, baş ağrısı ve yorgunluk görülür, ileri durumlarda nefes darlığı olabilir.

Polen alerjisi nasıl tedavi edilir?

Öncelikle polen alerjisi olan kişilerin polenlerden uzak durması, temas süresini mümkün olduğunca azaltması gerekir. Semptomlar geliştiği anda ortamdan uzaklaşılmalı, üst başa yapışmış polenler temizlenmeli ve alerji ilacı alınmalıdır. Sıcak, özellikle nane veya zerdeçal içerikli içecekler belirtileri rahatlatabilir. Burun spreyleri belirtileri azaltır. Gözlerde kaşıntı, akıntı, sulanma olursa anti alerjik göz damlası kullanılmalıdır. Eğer nefes darlığı olursa varsa nefes ilacı alınmalı ve mutlaka hastaneye başvurulmalıdır.

Musa Ağacı. Hıdırbey Köyü, Samandağ, Antakya, 21 Nisan 2023, Tanju Gündüzalp

Polen alerjisinden korunmak için ne yapabilirsiniz?

• Dışarda yapılacak aktiviteleri planlarken polenlerin yoğun oldukları saatleri göz önünde bulundurabiliriz, polenler gün içinde özellikle sabah erken saatlerde ve öğle saatlerinde yoğun olarak bulunurlar. Yağmur yağdıktan sonraki ilk birkaç saat ve akşam saatlerinde polen yoğunluğu büyük oranda azalırlar.
• Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde sabah ve öğle saatlerinde, kuru ve rüzgarlı havalarda dışarı çıkmayabilir, açık hava aktivitesi planlamayabiliriz.
• Çim biçilen alanlardan özellikle uzak durmak gerekir.
• Dışarı çıkarken siperlikli şapka ve gözlük kullanabilir, uzun kollu ve pantolon tipi giyecekler tercih edebiliriz. Maske kullanabiliriz.
• Dışarda giydiğimiz giysileri kapalı ortama girince hemen çıkartıp duş alabiliriz.
• Polen mevsiminde evde ve arabada camları ve kapıları kapalı tutabilir, çamaşırları ev içinde kurutabiliriz. Havalandırma varsa polen filtresi taktırabiliriz.
• Toplu alanlarda açık camlardan uzak durabiliriz.
• Beslenmemizden hazır, işlenmiş gıdaları ve şekeri çıkarabiliriz, bol sıvı almaya dikkat edebiliriz. Sigaradan uzak durabiliriz.
• Polen mevsiminden 1 ay önce koruyucu tedaviye başlayabiliriz (antihistaminik ilaçlar, burun spreyleri, nefes ilaçları).